Osmanlı Devleti, temelde mutlak monarşi ile yönetiliyordu. Bu yönetim şeklinin en önemli unsurları şunlardı:
Padişah: Devletin ve toplumun mutlak hakimiydi. Tüm yetkiler padişahın şahsında toplanmıştı. Yasama, yürütme ve yargı yetkileri padişaha aitti. Padişah, aynı zamanda İslam dünyasının da lideri (halife) olarak kabul ediliyordu.
Divan-ı Hümayun: Padişahın başkanlığında toplanan ve devlet işlerinin görüşüldüğü en yüksek karar organıydı. Zamanla padişahlar divan toplantılarına katılmamaya başlamış ve divan başkanlığını Sadrazam yapmaya başlamıştır.
Şeriat: Osmanlı Devleti'nin hukuk sistemi büyük ölçüde İslam hukukuna (şeriat) dayanıyordu. Ancak örfi hukuk da (padişahın koyduğu kanunlar) önemli bir yere sahipti.
Merkeziyetçilik: Devletin tüm kurumları ve taşradaki yöneticiler İstanbul'daki merkezi hükümete bağlıydı. Amaç, devletin her yerinde padişahın otoritesini sağlamaktı.